26 Eylül 2021’de yapılan genel seçimlerin sonucunda kendi tarihindeki en büyük, kadın temsili bakımından en zengin meclis grubuna ulaşan Almanya Yeşilleri, artık daha genç ve daha çeşitli. Gelin, 20. Almanya Federal Meclisi’ndeki bu grubu biraz daha yakından inceleyip sayılarla ele alalım.
1. Yeşiller tarihinin en iyi genel seçim sonucu
Birlik 90/Yeşiller oyların %14,8’ini aldı. Bu, Yeşillerin 1980’de kurdukları ilk partilerinden bu yana genel seçimlerde ulaştıkları en yüksek oy seviyesi ve Almanya Federal Meclisi’ne (Bundestag) üçüncü sıradan giren partiler arasında gelmiş geçmiş en yüksek oran. Yeşillerin eyalet düzeyinde en yüksek oranına da, 2021 Mart’ında yapılan seçimde %32,6 ile Baden-Württemberg Yeşiller Partisi ulaştı.
Enteresan bir bilgi: Almanya’da bir siyasi partinin meclise girmek için %5’lik barajı aşması gerekiyor, bir istisnayla: Aldığı oylar %5’lik barajın altında kalsa bile, adaylarından 3’ünün seçim bölgesinde birinci oyla doğrudan kazanması halinde (Eylül 2021 Die Linke örneğinde olduğu gibi), parti yine de bir ölçüde temsil imkânı buluyor.
2. Yeşillerin gelmiş geçmiş en büyük meclis grubu
Birlik 90/Yeşiller oylarını %5,9 artırarak %8,9’dan %14,8’e yükseltti. Böylece 118 sandalye kazanarak, SPD (206 sandalye) ve CDU/CSU’nun (197 sandalye) ardından Almanya Federal Meclisi’ndeki üçüncü büyük güç haline geldi.
Enteresan bir bilgi: Almanya’nın girift seçim sistemi, bu gidişle Federal Meclis’te Hindistan meclisindekinden daha çok milletvekili olacağı yönünde bir kaygıya yol açtıysa da, 20. Almanya Federal Meclisi’nin sandalye sayısı nihayetinde 736 oldu. Gelgelelim, Genel Kurul Salonu yarısı doğrudan seçilen milletvekilleri, yarısı da eyalet meclislerince seçilen delegelerden oluşan ve her beş yılda bir Almanya Federal Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’nı seçmekle yükümlü Federal Konsey (Bundesversammlung) için 1200 kişinin üstünde bir kapasiteye sahip.
3. Doğrudan seçilen milletvekili sayısında rekor
Almanya seçim sistemi uyarınca seçmenler iki oy kullanıyor: Birinci oyla kendi seçmen bölgelerinden bir adayı doğrudan seçerken, ikinci oyu belli bir partiye veriyorlar. Bir önceki Almanya Federal Meclisi’nde, Yeşillerin doğrudan seçilen milletvekili sayısı sadece 1’di. 2021 seçimlerinde ise bu sayı tam 16’ya yükseldi: Jamila Schäfer (Bayern); Canan Bayram, Stefan Gelbhaar ve Hanna Steinmüller (Berlin); Franziska Brantner, Chantal Kopf, Zoe Mayer ve Cem Özdemir (Baden-Württemberg); Linda Heitmann ve Till Steffen (Hamburg); Omid Nouripuour (Hessen); Maria Klein-Schmeink, Oliver Krischer, Sven Lehmann ve Katrin Uhlig (Kuzey Ren Vestfalya) ve Robert Habeck (Schleswig-Holstein).
Enteresan bir bilgi: Yeşillerden bir aday ilk kez 2002 genel seçimlerinde doğrudan seçildi. Hans-Christian Ströbele 2002, 2005, 2009 ve 2013 genel seçimlerinde Berlin’in Friedrichshain-Kreuzberg-Doğu Prenzlauer Berg seçim bölgesinde doğrudan oyla kazandı. Ströbele’nin ardından, 2017 ve 2021 genel seçimlerinde aynı bölgede Canan Bayram’ın kazanmasıyla, Yeşiller mevcut sandalyeyi korumuş oldu.
4. En genç, çeşitlilik ve temsil bakımından en renkli meclis gruplarından biri
Yeşiller kendilerini “daha çok kadın ve genç, daha fazla çeşitlilik ve doğrudan katılım” sloganıyla tanımlıyor. Kadın milletvekillerinin sayısı 20. Kadınlar Almanya Federal Meclisi’nin %34,7’sini oluştururken, Yeşillerde bu oran tamı tamına %58,5.
Yeşillerin 22 milletvekili 30 yaşın altında, 28’i ise 30-40 yaş grubundan. Yaş ortalamaları da 42 civarında. Meclisin en genç milletvekili de yine Yeşillerden: Aşağı Saksonya’dan seçilen Emilia Fester 23 yaşında.
Yeşillerden seçilen milletvekillerinin %14,4’ü göçmen kökenli.
Almanya tarihinde meclise giren ilk trans milletvekilleri de Yeşillerden: Tessa Ganserer (Bayern) ve Nyke Slawik (Kuzey Ren Vestfalya).
Enteresan bir bilgi: 2002’de Yeşillerden seçilen 19 yaşındaki Anna Lührmann, hem Almanya’da Federal Meclisi’nin tarihindeki en genç milletvekili hem de dünya çapında bir meclise seçilen en genç üye oldu. Birkaç yıl siyasete ara verdikten sonra 2021’de tekrar adaylığını koyan Lührmann, genel seçimlerde Hessen eyaletinden seçildi.
5. Peki sırada ne var?
Sosyal Demokratlar (SPD), Yeşiller (Birlik 90/Yeşiller) ve Liberaller (FDP) koalisyon oluşturup federal hükümeti kurmak için bugünlerde müzakerelerde bulunuyor. Partilerin alametifarikası olan renkler (sırasıyla kırmızı, yeşil ve sarı) nedeniyle bu müstakbel koalisyon, kamuoyunda “trafik lambası koalisyonu” (Ampelkoalition) olarak anılıyor. Koalisyon anlaşmasının 24 Kasım 2021 tarihinde açıklanması bekleniyor. Gelişmelerden haberdar olmak için bizi takip etmeye devam edin.
Enteresan bir bilgi: Almanya’da federal hükümeti kuracak her olası koalisyonun, bu koalisyonları meydana getiren partileri simgeleyen renklerin kombinasyonuna dayanan bir lakabı vardır. Örneğin CDU/CSU+Yeşiller+FDP (siyah+yeşil+sarı) anlaşmaya varırsa, bu koalisyona Jamaika bayrağına atıfla “Jamaika Koalisyonu” denir; SPD+CDU/CSU+FDP (kırmızı+siyah+sarı) Almanya bayrağına ithafen “Almanya Koalisyonu” diye bilinir veya SPD+CSU/CSU (kırmızı+siyah) “Büyük Koalisyon” olarak anılır.
Bonus: Açıkça Avrupa yanlısı bir Federal Meclis
Almanya genel seçimleri 20. Federal Meclis’te Avrupa yanlılarının ezici bir çoğunluk kazanmasıyla sonuçlandı. SPD, CSU/CDU, Birlik 90/Yeşiller ve FDP toplam 736 sandalyenin 613’ünü yani %83,3’ünü aldı. En büyük AB üyesi devletin meclisinde aşırı sağın temsilinin sınırlı kalması, başka bir deyişle Avrupa yanlısı görüşlerin ağırlık kazanması, Avrupa’da demokrasi ve hukukun üstünlüğü adına iyi bir örnek teşkil ediyor.